English

مهندسی مکانیک

اعضای هئیت علمی
نام و نام خانوادگی مرتبه علمی
دکتر محمود ابراهیمی دانشیار
دکتر شهرام آجری استادیار
دکتر فرزاد پشم‌فروش استادیار
دکتر رسول معروفی آذر استادیار
دکتر حسین نامی استادیار



رشته مکانیک بخشی از علم فیزیک است که با استفاده از مفاهیم پایه علم فیزیک و به تبع آن ریاضی، به بررسی حرکت اجسام و نیروهای وارد بر آنها می‌پردازد و می‌کوشد تا با توجه به نتایج بررسی‌های خود، در راه پیشرفت انسان گامی به جلو بردارد.این رشته‌ را شاید بتوان‌ از نقطه‌ نظر تنوع‌ موضوعات‌ تحت‌ پوشش‌، جامع‌ترین‌ رشته‌ مهندسی به‌ شمار آورد. چون‌ رشته‌ مهندسی مکانیک‌ در برگیرنده‌ تمامی‌ علوم‌ و فنونی‌ است‌ که‌ با تولید، تبدیل‌ و استفاده‌ از انرژی‌، ایجاد و تبدیل‌ حرکت‌ و انجام‌ کار، تولید و ساخت‌ قطعات‌ و ماشین‌آلات‌ و به‌ کارگیری‌ مواد مختلف‌ درساخت‌ آنها و همچنین‌ طراحی‌ و کنترل‌ سیستم‌های‌ مکانیکی‌، حرارتی‌ و سیالاتی‌ مرتبط‌ می‌باشد.به‌ عبارت‌ دیگر محاسبات‌ فنی‌، مدلسازی‌ و شبیه‌سازی‌، طراحی‌ و تهیه‌ نقشه‌ها، تدوین‌ روش‌ ساخت‌، تولید و آزمایش‌ تمامی‌ ماشین‌ آلات‌ و تأسیسات‌ موجود در دنیا، با تکیه‌ بر توانایی‌های‌ مهندسین‌ مکانیک‌ انجام‌ می‌گیرد. 
مبحث‌ها و موضوع‌های اساسی مهندسی مکانیک عبارت‌اند از:
استاتیک (ایستایی شناسی)، دینامیک (پویایی شناسی)، مقاومت مصالح، طراحی اجزاء ماشین، ترمودینامیک، مکانیک سیالات، انتقال گرما، ارتعاشات مکانیکی، دینامیک ماشین، کنترل اتوماتیک
مهندسان مکانیک، اصول اساسی نیرو، انرژی، حرکت و گرما را به کار برده و با دانش تخصصی خود، سیستم‌های مکانیکی و دستگاه‌ها و فرایندهای گرمایی را طراحی کرده و می‌سازند. مهندسان مکانیک، گستره وسیعی از دستگاه‌ها، فراورده‌ها و فرایندها را تولید می‌کنند؛ از آن جمله می‌توان به موتورها و سیستم‌های کنترل، نیروگاه‌های الکتریکی، دستگاه‌های پزشکی، چرخ‌دنده‌ها، فناوری لیزر، طراحی به کمک رایانه،مهندسی به کمک رایانه و تولید به کمک رایانه، خودکارسازی و رباتیک، دستگاه‌های تهویهٔ مطبوع و تجهیزات کارخانه‌ها اشاره کرد.
گرایش¬های موجود
رشته مهندسی مکانیک دارای سه گرایش «طراحی جامدات ، حرارت و سیالات، ساخت و تولید» در مقطع لیسانس می‌باشد.
کاربردهای صنعتی
زمینه‌های فعالیّت مهندسی مکانیک به طور خلاصه عبارت‌اند از:

در زمینه طراحی:
 
• تجهیزات دوار مانند توربوماشین‌ها، توربین‌ها، پمپ‌ها، کمپرسور‌ها، دمنده¬ها و ...
 
• موتورهای درون‌سوز، موتور جت و موتور موشک
 
• مخزن‌های تحت فشار، رآکتورهای شیمیایی و رآکتورهای هسته‌ای
 
• مبدلهای حرارتی، بویلر‌ها، کندانسور‌ها، اواپراتور‌ها و...
 
• سامانه‌های لوله‌کشی
 
• وسیله‌های نقلیه مانند خودرو، کامیون، اتوبوس، هواپیما، کشتی (شناور)
 
• طراحی سیستم‌های اچ‌وی‌ای‌سی، تهویه مطبوع، گرمایش و سرمایش در ساختمان‌ها
 
در زمینه تحلیل:
 
• خستگی، خزش و شکست دستگاه‌ها
 
• روش اجزاء محدود و دینامیک سیالات محاسباتی
 
• انتقال گرما، مکانیک سیالات
 
• ارتعاشات مکانیکی، آکوستیک

در زمینه آزمایش:
 
• آزمایش کیفیت، بهبود عملکرد و قابلیّت اطمینان فراورده‌ها، دستگاه‌ها و فرایندها
• آزمون‌های غیرمخرب
در زمینه فرایندهای ساخت و تولید:
• فرایندهای ماشینکاری سنتی
• فرایندهای ماشینکاری غیر سنتی
• فرایندهای شکل‌دهی شامل شکل‌دهی ورقی و حجمی
• طراحی و ساخت قالبها و قیود
• روشهای اتصال و جوشکاری
• عملیات حرارتی
• روشهای ریخته گری
• مترولوژی و سیستم‌های اندازه‌گیری
 
زمینه‌های نوین:
 
• فناوری نانو
• سیستم‌هایمیکرو الکترومکانیکی و سیستم‌های نانو الکترومکانیکی (حسگری و عملگری)
• سیستم‌های دارو رسانی در ابعاد نانو
• سیستم‌های میکرو و نانو سیالاتی
• نانو کامپوزیتها، نانوکریستالها، نانولوله‌های کربنی
• نانو روباتها
• همکاری با مهندسان دیگر رشته‌ها (مانند مهندسی عمران، برق، شیمی و ...) به منظور طراحی واحدهای تولیدکنندهٔ انواع گوناگون فراورده‌ها
 
آینده شغلی رشته مهندسی مکانیک
چشم‌انداز شغلی مهندسان مکانیک، امیدبخش و بااستحکام است. مهندسان مکانیک از روزگاران گذشته تا به امروز، اغلب در بخش‌های صنعتی زیر نقش عمده‌ای ایفا می‌کنند:
هوا فضا، خودروسازی، واحدهای شیمیایی، فناوری نانو، رایانه و الکترونیک، ساختمان‌سازی، انواع فراورده‌های مصرفی، انرژی، مشاوره مهندسی و بخش‌های دولتی.
هم‌چنین صنعت پزشکی و داروسازی، فرصت‌های شغلی زیادی را برای مهندسان مکانیک به وجود آورده‌اند تا نیروها و دانش‌های زیستی را در هم بیامیزند. همچنین فرصت شغلی این رشته در ایران نسبت به رشته‌های دیگر بسیار مناسب است.
 
مهندسان مکانیک مشهور
 
چند تن از مهندسان مکانیک معروف که پیش از این می‌زیسته‌اند، عبارت‌اند از:
 
• جیمز وات۱۷۳۶-۱۸۱۹)تکمیل کننده موتور بخار و پدر انقلاب صنعتی(
• کارل بنز ۱۸۴۴-۱۹۲۹)مخترع موتورهای دیزلی و بنیان‌گذار موتورهای احتراق داخلی (هم دوره با دایملر و می باخ) و سازنده اولین خودروی تجاری، مبدع پدال گاز در خودرو و سیستم جرقه زنی با استفاده از شمع و باتری، مخترع کلاچ و مکانیزم تعویض دنده، کاربراتور و رادیاتور نیز از اختراعات اوست.(
• فردیناند پورشه۱۸۷۵-۱۹۵۱): بنیان‌گذار شرکت خودروسازی پورشه(
• فرانتس جوزف پوپ ۱۸۸۶-۱۹۵۴): یکی از سه بنیان‌گذار شرکت خودروسازی ب ام و(
• آگوست هورش ۱۸۶۸-۱۹۵۱): بنیان‌گذار شرکت خودروسازی آئودی(
• آدام اوپل۱۸۳۷-۱۸۹۵): بنیان‌گذار شرکت خودروسازی اوپل(
• انزو فراری ۱۸۹۸-۱۹۸۸): بنیان‌گذار شرکت خودروسازی فراری(
• فروچیو لامبورگینی ۱۹۱۶-۱۹۹۳): بنیان‌گذار شرکت خودروسازی لامبورگینی(
• اتوره بوگاتی ۱۸۸۱ -۱۹۴۷): بنیان‌گذار شرکت خودروسازی بوگاتی(
• آرماند پژو ۱۸۴۹-۱۹۱۵): بنیان‌گذار شرکت خودروسازی پژو(
• آندره سیتروئن ۱۸۷۸-۱۹۳۵): بنیان‌گذار شرکت خودروسازی سیتروئن(
• لوئی رنو ۱۸۷۷-۱۹۴۴): بنیان‌گذار شرکت خودروسازی رنو(
• ویلیام سی. دورانت ۱۸۶۱-۱۹۴۷): بنیان‌گذار شرکت جنرال موتورز(
• هنری فورد ۱۸۶۳-۱۹۴۷): بنیان‌گذار شرکت خودروسازی فورد(
• لوئیس شورولت ۱۸۷۸-۱۹۴۱): بنیان‌گذار شرکت خودروسازی شورولت(
• دیوید دانبار بیوک ۱۸۵۴-۱۹۲۹): بنیان‌گذار شرکت خودروسازی بیوک(
• والتر کرایسلر ۱۸۷۵-۱۹۴۰): بنیان‌گذار شرکت خودروسازی کرایسلر(
• کیشیرو تویودا ۱۸۹۴-۱۹۵۲): بنیان‌گذار شرکت خودروسازی تویوتا(
• یوشیسوکه آیکاوا ۱۸۸۰-۱۹۶۷): بنیان‌گذار شرکت خودروسازی نیسان(
• جوجیرو ماتسودا ۱۸۷۵-۱۹۵۲): بنیان‌گذار شرکت خودروسازی مزدا(
• سوییشیرو هوندا ۱۹۰۶-۱۹۹۱): بنیان‌گذار شرکت خودروسازی هوندا(
• ساموئل کولت ۱۸۱۴-۱۸۶۲): سازنده اسلحه کولت(
• آلفرد برنارد نوبل ۱۸۳۳-۱۸۹۶): پایه‌گذار اندیشه جایزه نوبل(
• رودولف دیزل۱۸۵۸-۱۹۱۳): سازندهموتورهای معروف دیزل که با گازوئیل کار می‌کنند(
• نیکلاس اتو۱۸۳۲-۱۸۹۱): مهندس ومخترع اولین موتور احتراق داخلی با بازدهی مطلوب، تعمیم دهنده مفهوم چهار زمانه به موتورهای احتراق داخلی(
• ویلیس کریر۱۸۷۶-۱۹۵۰): مخترع تهویه مطبوع(